Mięśniak

Najczęstszym miejscem pojawiania się mięśniaków jest macica. Mięśniaki macicy występują u około 40% pań w wieku 35-55 lat. Mięśniaki stanowią 95 proc. wszystkich łagodnych guzów narządu rodnego. Ryzyko choroby zaczyna się u kobiet po 20 roku życia i wzrasta wraz z wiekiem, aż do menopauzy.

Przyczyny mięśniaka

Przyczyny powstawania mięśniaków nie są do końca znane. Jedna z hipotez zakłada, że winy należy szukać w braku równowagi hormonalnej organizmu, przede wszystkim w nadmiernej produkcji lub zwiększonej wrażliwości na estrogeny (hormony produkowane przez jajniki w okresie rozrodczym). Inna hipoteza przyczynę powstawania mięśniaków  umieszcza w nieprawidłowym rozwoju narządów rozrodczych w okresie płodowym. Jednak wielkim odkryciem w tej dziedzinie jest zauważenie, ze mięśniaki posiadają liczne receptory progesteronowe, które wpływają na wielkość guzów i objawy nimi spowodowane. Naukowcy zwracają uwagę na skłonności do dziedziczenia tej choroby, choć nie jest regułą.

Czynniki ryzyka mieśniaka

Pomimo braku jasno sprecyzowanych powodów powstawania mięśniaków, istnieją grupy zwiększonego ryzyka zachorowania na tę chorobę:

• Wiek - najczęściej mięśniaki pojawiają się u kobiet między 35, a 55 rokiem życia i zmniejszają się lub zanikają po menopauzie.
• Pochodzenie - guzki częściej stwierdza się u kobiet pochodzenia afrykańskiego i karaibskiego, niż u kobiet białych.
• Otyłość - 3-krotnie większe prawdopodobieństwo choroby jest u kobiet ważących ponad 70 kg, niż u kobiet nie przekraczających 50 kg.
• Przebyte ciąże - ryzyko wystąpienie guzków u kobiet, które urodziły 5 lub więcej dzieci jest 4-krotnie mniejsze. Czy później miała miejsce ostatnia ciąża, tym ryzyko choroby także spada.
• Niepłodność - kobiety niepłodne są dwa razy bardziej narażone na powstawanie mięśniaków.

Jak leczyć mięśniaka?

Mięśniaki leczy się jedynie w wypadkach, gdy objawy choroby są uciążliwe lub istnieje ryzyko zmiany mięśniaka w postać złośliwą nowotworu (niecały 1% przypadków). Metod leczenia jest kilka:

Histerektomia

Jest to operacyjny zabieg usunięcia macicy (lub jej części). Stosuję się ją w wypadku obfitych krwawień miesiączkowych lub poza miesiączkowych spowodowanych mięśniakiem.

Miomektomia

(wyłuszczenie mięśniaków) - operacja mająca na celu usuniecie mięśniaków ale pozostawienie macicy. Sposoby:

• Miomektomia klasyczna - poprzez otwarcie jamy brzusznej
• Miomektomia laparoskopowa - mniej inwazyjny rodzaj operacji pozostawiający mniejsze zniszczenia tkanek.Skutkuje krótszym pobytem pacjentki w szpitalu i szybszym powrotem do normalnej aktywności. Nie można wykonać operacji tą metodą u pacjentek, u których występuje podejrzenie złośliwości guza.
• Ebolizacja tętnic macicznych - najmniej inwazyjny zabieg polegający na wprowadzeniu cewnika przez tętnice udową aż do tętnic macicznych i podanie materiału zatorowego, który blokuje dopływ krwi do mięśniaków, dzięki czemu ich objętość zmniejsza się o 30 - 50%.

Nowe techniki zabiegowe:

• Termoterapia laserowa - wprowadzenie wiązki laserowej w obręb mięśniaka i skoagulowanie go.
• Mioliza - wprowadzenie bipolarnej elektrody do mięśniaka i zniszczenie tkanek guza za pomocą diatermii.
• Kriomoliza - wprowadzenie kriosondy do mięśniaka i zamrożenie go.
• Farmakologia - od niedawna w Polsce dostępny jest nowy lek octan ulipristalu, który blokuje receptory progesteronu w mięśniakach, co powoduje ich zmniejszenie. Lek stosuje się doustnie.

Duże i nie leczone mięśniaki mogą prowadzić do obfitych krwawień i m.in. do anemii. Dlatego tak ważne jest co roczne badanie ginekologiczne. Lekarz może wcześniej wykryć niebezpieczeństwo i zainterweniować, a my obywamy się bez inwazyjnych metod leczenia, które zmniejszają nasze szanse na potomstwo.

Autor: Damian Nowaczek