Wzmożone napięcie mięśniowe

Rozwój każdego dziecka przebiega indywidualnie, niektóre dzieci rozwijają się szybciej, inne nieco wolniej. Rodzice często zapominają o tym i porównują swoje pociechy do ich rówieśników, dopatrując się przy tym wielu nieprawidłowości.

Mimo wszystko, jeżeli mamy pewne wątpliwości co do rozwoju dziecka, a przede wszystkim jego mięśni, należy zasięgnąć opinii specjalisty, gdyż problem wzmożonego napięcia mięśni ma swoją przyczynę w układzie nerwowym.

Jakie czynniki zawiniły?

Impulsy nerwowe zanim dostaną się do mięśni, przebiegają przez układ nerwowy, który u niemowlaka nie jest w pełni rozwinięty. Dlatego też owe impulsy biegną powoli, a kora mózgowa która je kontroluje, nie potrafi nad tym stanem rzeczy zapanować. Wówczas objawia się to napięciem mięśniowym u dziecka, które nieleczone będzie postępować.

U maleńkich dzieci napięcie mięśniowe rączek i nóżek jest zawsze nieco większe niż tułowia, co nie oznacza, że dziecko  rozwija się nieprawidłowo, gdyż na skutek zmiany metod postępowania z dzieckiem, napięcie to po pewnym czasie ustąpi.

Jednakże w sytuacji, gdy u dziecka wystąpią niepokojące sygnały mające swoje źródło głównie w mięśniach, jak również co istotne – dolegliwości te będą utrzymywać się przez dłuższy czas, należy udać się z maluchem do pediatry, który przeprowadzi dokładne badania i zdiagnozuje niemowlaka.

Co ważne o wzmożonym napięciu mięśniowym mówi się wówczas, gdy u dziecka w życiu płodowym, w czasie porodu lub też w okresie poporodowym, dojdzie do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.

Do głównych przyczyn tego schorzenia można zatem zaliczyć:

• niedotlenienie okołoporodowe
• komplikacje w czasie porodu
• niską wagę urodzeniowa dziecka
• wczesny poród
• zaburzenia oddychania
• przedłużająca się żółtaczkę

Mimo iż przyczyn tej choroby może być wiele, niemożliwe jest jednoznaczne ustalenie źródła powstania wzmożonego napięcia mięśniowego.

Diagnoza – wzmożone napięcie mięśniowe

Gdy lekarz pierwszego kontaktu, źródeł niepokojących objawów, będzie upatrywać we wzmożonym napięciu mięśniowym, kolejnym krokiem powinna być wizyta u neurologa. Z pewnością pierwsza diagnoza będzie szokiem dla rodziców, jednakże nie warto od razu wpadać w panikę. Wzmożone napięcie mięśniowe bowiem, nie jest chorobą zagrażającą życiu, może jedynie przekładać się na spowolnienie rozwoju dziecka.

Wizyta u neurologa na pewno będzie wiązać się z dużym stresem, jednakże jest konieczna do postawienia trafnej diagnozy i podjęcia skutecznego leczenia, aby pomóc dziecku. Co ważne, jeżeli schorzenie to zostanie szybko wykryte, dzięki leczeniu, może okazać się w pełni odwracalne.

Metody leczenia

Wzmożone napięcie mięśniowe przede wszystkim leczone jest zabiegami fizjoterapeutycznymi. Istnieją dwie główne metody stosowane przez fizjoterapeutów w celu leczenia ów dolegliwości. Niezwykle ważną kwestią jest jednak szybkie podjęcie rehabilitacji, aby stan dziecka nie uległ pogorszeniu na tyle poważnym, że okaże się nieodwracalny.

Podczas gdy leczenie nie zostanie podjęte a stan dziecka będzie się pogłębiać, może dojść do przykurczy mięśniowych, co jest już stanem o wiele bardziej poważnym niż wzmożone napięcie mięśni.

Metoda NDT Bobath

To jedna z metod fizjoterapeutycznych stosowanych przy wzmożonym napięciu mięśniowym. Polega ona na kontrolowaniu wszystkich ruchów ciała dziecka przez fizjoterapeutę, który stara się zastosować w leczeniu, jak największej ilości odruchów. Takie działanie ma na celu ułatwienie dziecku ruchów i polega głównie na poruszaniu ciałem dziecka poprzez ruchy kończyn, obręczy barkowej, głowy oraz szyi. Podczas owych ćwiczeń stosuje się różne formy nacisku, oporu oraz natężenia.

Metoda Bobathów opiera się także na ścisłej współpracy rehabilitanta z rodzicami dziecka, którzy uczą się prawidłowych metod pielęgnacyjnych, jak również sposobów prowadzenia ćwiczeń z maluszkiem, a głównie tego jak poklepywać dziecko oraz w jaki – odpowiedni sposób - głaskać maleństwo.

Metoda Vojty

Na początku rehabilitacji osoba prowadząca obserwuje spontaniczne ruchy dziecka, jak również bada ułożenie ciała dziecka w przestrzeni za pomocą siedmiu różnych reakcji. Jest to tak zwana część diagnostyczna zabiegu. Warto nadmienić, iż podczas owej terapii, dziecko powinno być rozebrane, ponieważ umożliwia to dokładną obserwację ciała maluszka.

W dalszej kolejności następuje przejście do części terapeutycznej, w czasie której rehabilitant zachęca dziecko do wykonania ruchów, poprzez podrażnianie konkretnych punktów na ciele niemowlaka w dokładnie określonych pozycjach i kierunkach. W ten sposób mięśnie dziecka są pobudzane w ściśle określonej kolejności, co wywołuje wzorzec ruchowy, który jest niezbędny do prawidłowego rozwoju dziecka.

Ważne jest także to, że sama rehabilitacja nie wystarcza, bowiem ćwiczenia muszą być kontynuowane w domu przez rodziców, dlatego też w tej metodzie również kładzie się duży nacisk na współpracę rodziców z terapeutą.

Metoda Vojty jest tania, gdyż nie wymaga zakupu specjalistycznego sprzętu do ćwiczeń, wystarczy bowiem twarde podłoże w postaci, np. stołu, jednakże wymaga dużej systematyczności oraz dokładności w przeprowadzaniu ćwiczeń.

Rodzice często mogą usłyszeć, że przesadzają i doszukują się nieprawidłowości w rozwoju swojej pociechy, jednakże prawda jest taka, że jeżeli tylko coś zwraca naszą uwagę, powinniśmy powiadomić o tym lekarza. Tylko lekarz bowiem, jest w stanie określić przyczyny danego zaburzenia, a jak wiemy w każdym przypadku choroby liczy się czas. Z kolei jeżeli lekarz wykluczy jakiekolwiek nieprawidłowości, rodzicom kamień spadnie z serca a wszelkie obawy i wątpliwości zostaną rozwiane przez specjalistę.

Czasami zdarza się też tak, że rodzice widzą, że z dzieckiem dzieje się „coś złego”, a mimo to nie udają się po poradę do lekarza. Takie zachowanie jest zwykle wynikiem ogromnego strachu – przed diagnozą, przed niepełnosprawnością dziecka, które w założeniu miało być zdrowe.

Jednakże pamiętajmy, iż prędzej czy później nieprawidłowości będą musiały zostać zdiagnozowane, a im szybciej do tego dojdzie, tym lepiej dla dziecka, gdyż obecnie istnieje duży zakres możliwości leczenia wielu chorób, jednak co ważne, często to właśnie czas działa na niekorzyść dziecka. Pamiętajmy zatem, że im szybsza diagnoza i podjęcie leczenia, tym większa szansa w wielu przypadkach, na całkowity powrót dziecka do zdrowia.

Autor:

Sabina Maćkowicz

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy wzmożonego napięcia mięśniowego